از بیماری خودایمنی سندرم شوگرن چه می‌دانید؟

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ این وضعیت معمولاً با دیگر اختلالات سیستم ایمنی بدن مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس همراه است. در این سندرم، ابتدا غشای مخاطی و غدد ترشح‌کننده رطوبت چشم و دهان فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در نتیجه، تولید اشک و بزاق به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند. البته این بیماری به دیگر اعضای بدن مانند مفاصل، غده تیروئید، کلیه‌ها، کبد، ریه‌ها، پوست و اعصاب نیز آسیب وارد می‌کند.

سندروم شوگرن اولیه: به طور مستقل و بدون ارتباط با بیماریهای دیگر ایجاد می‌شود.

سندروم شوگرن ثانویه: در اثر ابتلا به سایر بیماریها (مثل آرتریت روماتوئید یا لوپوس) بروز می‌کند.

سندروم شوگرن یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به جای محافظت، به بافت‌های خودی آسیب می‌زند. متخصصان هنوز دقیقاً نمی‌دانند چرا سیستم ایمنی به غدد حمله کرده و این سندروم را ایجاد می‌کند. اصولا سندروم شوگرن اولیه بدون علت یا محرک شناخته‌شده ایجاد می‌شود. و سندروم شوگرن ثانویه توسط سایر بیماری‌ها به‌ویژه بیماری‌های خودایمنی یا عفونت‌های ویروسی تحریک می‌شود.

شایع‌ترین علامت بیماری، خشکی غیرطبیعی در اندام ها است، خشکی یا خارش چشم، خشکی دهان (زروستومی)، زخمهای دهانی یا غلیظ شدن بزاق، خشکی واژنف خشکی پوست، خشکی بینی و خونریزی مکرر از آن و خشکی گلو (همراه با سرفه های مکرر) از جمله علائم و علتهای این بیماری است.

درد مفاصل، درد یا ضعف عضلانی، تورم غدد لنفاوی، خستگی مداوم، مشکل در بلع (دیسفاژی) یا صحبت کردن، مه مغزی (مشکل در تمرکز یا تفکر)، از دست دادن حس چشایی، پوسیدگی یا افت دندان، بثورات پوستی، نوروپاتی (آسیب عصبی)، سوزش سرِدل یا سوءهاضمه و حساسیت به نور سایر علائم این بیماری است.

هر فردی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما برخی گروه‌ها در معرض خطر بیشتری هستند.

زنان: بیش از ۹۰ درصد مبتلایان را تشکیل می‌دهند (ابتلای مردان نادر است).

افراد دارای بیماری‌های خودایمنی دیگر: حدود نیمی از بیماران، حداقل یک بیماری خودایمنی همراه دارند.

سن ۴۵ تا ۵۵ سال: شیوع در این محدوده سنی بالاتر است (اگرچه در کودکان و سالمندان نیز دیده می‌شود).

سابقه خانوادگی: حدود ۱۰ درصد بیماران، خویشاوند خونی درجه یک (والد یا خواهر/برادر) سابقه ابتلا دارند.

برای مدیریت سندرم شوگرن، تغذیه مناسب باید بر کاهش خشکی دهان، کنترل التهاب و پیشگیری از عوارض دندانی تمرکز کند. همواره مصرف مایعات فراوان (آب، چای کمرنگ)، غذاهای نرم و مرطوب (سوپ، خورشت، ماست) و تحریک ترشح بزاق با آب نباتهای بدون قند یا آدامس های حاوی زایلیتول توصیه می‌شود. 

رژیم غذایی بیماران باید سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ (ماهی چرب، بذر کتان) و آنتی اکسیدانها (میوه‌های رنگی، سبزیجات برگ‌دار) جهت کاهش التهاب باشد. 

پرهیز از سیگار, غذاهای خشک، تند، شور، اسیدی (مثل مرکبات) و کافئین که خشکی را تشدید می‌کنند، همراه با محدودیت قند برای جلوگیری از پوسیدگی دندان (ناشی از خشکی دهان) نیز ضروری است.