یکی از بیماریهایی که هم نارسایی جسمی به دنبال دارد و هم در روحیه و اعتماد بیماران اثرگذار است، بیماری پیسی است که به موجب آن بخشی از سلولهای پوستی بدن از تولید رنگدانه باز میمانند و اثر آن بیش از همه در دستها و چهره که در معرض دید هستند نشان میدهد.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ از سال ۲۰۱۱ در تقویم بهداشت جهانی ۲۵ ژوئن به عنوان روز جهانی ویتیلیگو ثبت شده است. این روز به منظور افزایش آگاهی درباره بیماری ویتیلیگو (پیسی) که یک اختلال خودایمنی است و باعث از دست رفتن رنگدانه پوست میشود، نامگذاری شده است.
بیماری پیسی یا ویتیلیگو یک اختلال پوستی است که در آن سلولهای تولیدکننده رنگدانه (ملانوسیتها) از بین میروند و در نتیجه لکههای سفید روی پوست ایجاد میشوند. این بیماری مسری نیست و معمولاً دردناک نیست، اما میتواند تأثیر قابل توجهی بر اعتماد به نفس و سلامت روان فرد مبتلا داشته باشد.
علت دقیق پیسی هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، اختلالات سیستم ایمنی، استرس و آسیبهای پوستی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند.
علائم اولیه پیسی
علائم پیسی معمولاً با ظهور لکههای سفید رنگ و بیرنگ در پوست آغاز میشود که اغلب در مناطقی مانند دستها، پاها، صورت و بازوها ظاهر میشوند. این لکهها حاشیههای منظم و روشن دارند و رنگ پوست در این نواحی به طور قابل توجهی کاهش مییابد. در طول زمان، لکهها ممکن است گسترش یابند و به سایر مناطق بدن برسند. علائم پیسی میتوانند بهصورت منظم یا نامنظم در هر فردی بروز کنند و این بیماری معمولاً بهصورت مزمن پیشرفت میکند. در برخی از افراد، لکهها ممکن است متوقف شوند یا حتی به طور خودبهخود بهبود یابند.
با توجه به تاثیر بصری پیسی روی ظاهر بدن، علاوه بر تاثیر فیزیکی، ممکن است تاثیرات روانی و اجتماعی نیز بر فرد داشته باشد.
علائم پیسی در زنان
نشانههای پیسی در زنان با ظهور لکههای سفید رنگ روی نقاط مختلف بدن مانند صورت، دستها، پاها، بازوها و ناخنها شروع شده و به عدم همسانی رنگ پوست و تشکیل لکههای بیضی، مستطیلی، دایرهای شکل با نامنظمی روی پوست با حاشیههای منظم و روشن میرسد.
برخی زنانی که علائم برص دارند ممکن است با عوارض روانی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی مواجه شوند که دلیل آن تاثیر بصری روی ظاهر آنها و نگرانی درباره قبول اجتماعی این وضعیت است. بهعلاوه اینکه این لکههای پوستی مستقیما روی روحیه و اعتماد به نفس فرد هم اثر میگذارد و در برخی باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و انزوای اجتماعی میشود.
علائم پیسی در مردان
علائم پیسی در مردان تفاوت چندانی با زنان ندارد. بیماری پیسی در واقع به شکلی برابر در زنان و مردان ظاهر شده و نشانههای آن در هر دو جنس قابل مشاهده است. یعنی در مردان مبتلا به برص هم شاهد بروز همان علائم برص هستیم که در زنان ظاهر میشوند:
ایجاد لکههایی با مرز روشن و منظم، ناهماهنگی رنگ پوست در قسمتی که لکهها ایجاد شده با سایر قسمتهای پوست، لکههای سفید رنگ روی نواحی مختلف بدن.
مردان نیز به همان اندازه زنان در معرض آسیب روانی و کاهش اعتماد به نفس بهخاطر بروز علائم برص قرار دارند، بهخصوص اگر لکهها و علائم در نواحی از بدن مانند دستها یا صورت بهوجود بیایند که بیشتر در معرض دید هستند.
علائم پیسی در نوجوانان
با اینکه نشانههای پیسی در نوجوانان تقریبا مشابه علائم بزرگسالان است و بیماری باعث تخریب پیگمنت پوست میشود، اما تفاوتهایی هم در علائم ویتیلیگو در نوجوانان با بزرگسالان وجود دارد:
افزایش تعداد لکهها، تاثیر روانی، تاثیر بر دوره بلوغ.
آیا هر لکه سفیدی پیسی است؟
هر لکه سفیدی روی پوست نشانه پیسی نیست. بسیاری از بیماریهای پوستی مانند قارچهای سطحی، کمبود ویتامین B۱۲، اگزما یا حتی آفتابسوختگی هم میتوانند باعث ایجاد لکههای سفید شوند. تفاوت اصلی پیسی با این مشکلات در شکل، محل و روند گسترش لکهها است.
لکههای پیسی معمولا مرز مشخص دارند، بدون خارش یا پوستهریزی هستند و بهمرور گسترش مییابند. بنابراین، تشخیص دقیق فقط از طریق معاینه پزشک متخصص پوست امکانپذیر است. اگر لکهای شما را نگران کرده، حتما پیگیری پزشکی انجام دهید.
بیماری ویتیلیگو یا برص یا پیسی شیوع بالایی در جامعه دارد به طوریکه یک تا دو درصد افراد جامعه به این بیماری پوستی مبتلا هستند.
شعار روز جهانی ویتیلیگو در سال ۲۰۲۵ «نوآوری برای هر پوست، با قدرت هوش مصنوعی» است. این شعار بر نقش هوش مصنوعی در پیشرفت تشخیص، درمان و مراقبت از بیمار ویتیلیگو تأکید دارد. همچنین بر اهمیت برابری و شمول در دسترسی به این پیشرفتها تأکید میکند.