گاهی موجودات ریز برای جوامع بشری تهدیدات بزرگ هستند، از جمله همین پشهای که ناقل مالاریا است که نیش آن نوش زندگی را برای انسان دشوار میکند به همین خاطر برای شناخت بیشتر از بیماری انتقال شده از این پشه یک روز جهانی نیز به اسمش در تقویم جهانی گنجانده شده است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ از قدیمیترین بیماریهای شناخته شده در جهان همین "مالاریا" است که در قرنهای مختلف، باعث مرگ و میر برخی از افراد در کشورهای مختلف شده است و بیشتر در مناطق گرمسیری این بیماری ثبت شده است.
روز جهانی مالاریا یا (World Malaria Day) WMD را به خاطر معرفی بیشتر این بیماری و موجود ناقل آن و ایجاد حساسیت در بین مردم ۲۵ آوریل انتخاب کردهاند، که برخی از اسناد تاریخی حکایت از کشته شدن تعدادی از کودکان و زنان باردار در کشورهای جهان در طول تاریخ توسط این بیماری دارد.
این روز برای آموزش مردم جهان و آگاهی آنها از این بیماری انتخاب شده است و در سال ۲۰۰۷ این بیماری را به عنوان بیماری جهانی در نظر گرفتند.
بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا در جهان وجود دارد که بیش از یک میلیون نفر در اثر ابتلا به آن جان خود را از دست می دهند. از مهمترین قربانیان مالاریا کودکان زیر پنج سال هستند به طوریکه هر دو دقیقه یک کودک جان خود را از دست می دهد.
بیماری مالاریا از طریق نیش پشه آنوفل آلوده به انسان منتقل میشود و علائم آن به طور معمول در عرض یک ماه بروز میکند و سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرد موارد ابتلاء به مالاریا در اتیوپی با ۳۲۸ هزار و ۸۸۱ مورد جدید گزارش شده از ابتدای سال جاری میلادی (۲۰۲۴)، همچنان در حال افزایش است.
علائم جدی مالاریا چیست؟
علائم جدی این بیماری که ممکن است نشاندهنده وضعیت تهدیدکننده برای زندگی باشد:
در برخی موارد، این بیماری میتواند به یک عارضه تهدیدکننده برای زندگی به نام مالاریای فالسیپاروم تبدیل شود که در آن مقدار زیادی انگل پلاسمودیوم بهطور همزمان در جریان خون آزاد میشود. اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید، هریک از علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی برای خود یا دیگران باشید:
تغییر در سطح هوشیاری، مانند از دست دادن تکلم یا عدم پاسخگویی
تغییر در وضعیت ذهنی یا تغییر رفتار ناگهانی، مانند گیجی، هذیان، بیحالی و توهم
تنفس بهصورت شدید و ناراحتی تنفسی، مانند تنفس سخت، خسخس در سینه یا تنفس نکردن و خفه شدن
عوامل ایجاد بیماری مالاریا
این بیماری توسط انگل ریز و میکروسکوپی ایجاد میشود که متعلق به خانواده پلاسمودیوم است. P. vivax و P. falciparum دو گونه رایج هستند که باعث ایجاد بیماری مالاریا میشوند. انگلهای پلاسمودیوم با گزش پشه آنوفل که به این انگل آلودهشدهاند، به انسان منتقل میشوند.
مالاریا یک بیماری مسری نیست که مستقیماً از فردی به فرد دیگر منتقل شود. بااینحال، مادر آلوده میتواند انگل بیماری مالاریا را قبل یا حین زایمان به کودک خود منتقل کند و علاوه بر این، این بیماری از طریق فرآوردههای خونی (مانند انتقال خون قابلانتقال است، اگرچه اینیک اتفاق بسیار نادر خواهد بود.
در ایران ۱۹ گونه پشه آنوفل شناختهشده که هفت گونه آن ناقل بیماری بوده و رایجترین روش انتقال بیماری از طریق گزش پشه آنوفل ماده آلوده به انگل است.
شعار ملی امسال “سرمایهگذاری هدفمند برای حذف مالاریا” است که بر ضرورت برنامهریزی دقیق و اختصاص بودجهی مناسب برای پیشگیری، تشخیص و درمان مالاریا تأکید دارد. این سرمایهگذاری هدفمند شامل اقدامات مختلفی از جمله کنترل ناقلین، آموزش عمومی، توسعه خدمات بهداشتی و پیشرفته در تشخیص و درمان خواهد بود.