چرا شیر مادر؟

به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران در گزارش آفاق رحمانی آمده است : شیر مادر یک مایع زنده است . حاوی مواد ضدعفونت است و شیرخوار را در مقابل بسیاری از بیماریها - عفونت ها شامل : اسهال و عفونت های گوارشی و تنفسی ، عفونت گوش ، آسم و اگزما و آلرژی محافظت می کند و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را کاهش می دهد .

شیرمادر احتمال چاقی و بیماری های مزمن از جمله بیماری های قلبی عروقی ، پرفشاری خون ، سرطان ها و دیابت را در بزرگسالی برای فرزندان کاهش می دهد.

شیر هر مادری برای فرزند خودش بهترین شیر است و ترکیب آن براساس تغییر نیازهای روزانه نوزاد تنظیم می شود ، مناسب با نوع جغرافیا ، عادات غذایی و فرهنگ تغذیه ای نوزاد است و در هر وعده شیردادن ترکیب آن با ترکیبات وعده های قبل و بعد فرق می کند . شیرمادر در واقع یک مایع زنده و هوشیار است که از اولین روزهای تولد با تولیدآغوز ، حاوی عوامل ضدعفونی بسیاری بوده و برای محافظت نوزاد در برابر بیماری ها می تواند سیستم ایمنی جوان و تکامل نیافته نوزاد را در مقابل بسیاری از عفونت ها ایمن سازد.

شیرمادر به رشد و تکامل استخوان و ماهیچه های فک و صورت نوزاد کمک کرده و از پوسیدگی جوانه های دندان پیشگیری می کند . این امر موجب می شود امکان تکلم بهتری برای نوزاد فراهم شده ، هوش بالاتری داشته باشد و مهارتهای تکاملی و تحصیلی را در آینده بهتر کسب نماید.

نوع تغذیه با شیرمادر به صورتی است که بدن نوزاد در تماس پوست با پوست مادر قرار گرفته و حس امنیت و آرامش را برای برای هر دو ایجاد می کند . موجب ارتباط عاطفی بهتر و بیشتری بین مادر و فرزند شده و نیاز عاطفی نوزاد را فراهم می کند.

شیرمادر گرمای متعادل و متناسب با بدن نوزاد دارد و کودکان را از خطر سوءهاضمه ناشی از کاهش یا افزایش شیر محفوظ می نماید . شیرمادر همه جا در دسترس است . تهیه آن نیاز به تجهیزات خاصی ندارد، نیاز به گرم یا سرد کردن ندارد ، در موقعیت های مختلف ترکیبات آن متناسب با سن نوزاد و تا زمان پایان دو سالگی کودک ، مرتبا" تغییر می کند تا همه نیازهای جسمی و فیزیکی کودک را فراهم نماید . هزینه ای در بر ندارد و رایگان است.

غذایی هوشمند است و در وعده های مختلف دارای ترکیبات غذایی متناسب با همان وعده است . شیرمادر در شروع هر وعده شیردهی چربی کمتری دارد ولی پس از آن به تدریج بر مقدار ان افزوده می شود . شیر ابتدای هر وعده شیردهی را شیر پیشین می گویند که رقیق بوده و آب - قند و پروتئین و مواد مغذی اشتهاآور است و در ادامه به پایان وعده های شیردهی که می رسیم بر چربی آن افزوده شده و زمانی چربی شیر افزایش می یابد که معده کودک به هضم اقدام کرده و کودک کاملا به اشتها آمده است و همین شیر که شیر پسین نامیده می شود موجب می شود کودک تا دقایق آینده کاملا" سیر باشد و به تمامی ویتامین های محلول در چربی نیز دست یافته باشد.

شیرمادر در فرآیند شیردهی با سوزانیدن چربی های اضافی بدن مادر که در طی بارداری ایجاد شده ، موجب می شود وزن مادر کم کم به وزن پیش از بارداری بازگشته و اضافه وزن مادر از بین برود . مادر با شیردهی از سینه خود ، نوزاد خود را در آغوش می فشارد و دقایقی که در هر وعده شیردهی کودک خویش را در آغوش دارد ، زمان مناسبی جهت تمدد اعصاب و آرامش پیدا نموده و استراحت می نماید . مادران در رابطه با کودکانی که از شیرمادر تغذیه می کنند ، دارای حس مسئولیت بیشتری بوده و دقت بیشتری در امر سامان دهی عاطفی خود و فرزندانشان دارا هستند.

شیردهی با شیر خشک هیچ نوع تنوعی در ترکیبات غذایی نداشته و به علت دارا بودن مواد نگهدارنده و ورود عوامل بیماری زا در طی فرایند تهیه نمودن شیر در بطری شیردهی ، موجب تسهیل در ورود عوامل بیماری زا شده و هیچ نوع ارتباط عاطفی را با کودک القاء نمی کند . کودکان نیاز به در آغوش گرفته شدن را بخوبی تجربه نمی کنند و در بزرگسالی افراد حساس به بسیاری از مواد غذایی و آلرژی زا بوده و بیشتر مبتلا به حساسیت های تنفسی ، پوستی و گوارشی خواهند شد ، مدام احساس تنهایی نموده و عواطف سرکوب شده دارند . شیرخشک در تمامی انواع ان از شیر حیوان تهیه می شود که مناسب تغذیه کودک یک انسان نیست و حاوی داروهای دامی است که به دامهای دهنده شیر در دامداری ها داده شده است .

شیرخشک هرگز نمی تواند مانند شیرمادر در حین فرآیند شیردهی در آغوش مادر موجب تنظیم تنفس و ضربان قلب کودک شود و از این رو به نظر می رسد  کودکان تغذیه شده با شیرخشک در معرض ابتلای بیشتری در بزرگسالی نسبت به بیماری های قلبی / تنفسی باشند . 

کودکانی که با شیرمادر تغذیه می شوند کمتر گریه می کنند ، کمتر استرس متحمل می شوند ، آرام ترند و لذا درصد هوش بالاتری نسبت به کودکانی که از شیرخشک تغذیه  می کنند دارند زیرا در آرامش آغوش مادر با ماده ای مغذی ، فعال و زنده رشد نموده اند و درک عاطفی بالاتری دارند و با طمانینه بیشتری در بزرگسالی مسائل خود را حل و فصل می کنند ، عزت نفس بالاتری داشته و شخصیت سالمتر و مقاومتری دارند. 

اولین تغذیه با شیرمادر حداکثر دو ساعت پس از زایمان شروع می شود کما اینکه در بسیاری از موارد به محض زایمان ، نوزاد با مادر تماس پوست با پوست پیدا نموده و با کمک کارکنان و پرسنل درمانی حاضر در محل زایمان با مهارت و تخصص بسیار تماس پوست با پوست مادر و نوزاد به سمت شیردهی هدایت شده و نوزاد گرسنگی بعد از تولد نداشته و کاهش قندخون پیدا نمی کند . از طرفی ، مکیدن سینه مادر در حین شیردهی از طریق شیرمادر با مکیدن پستانک فرق دارد و لذا نوزادی که از ابتدا به مکیدن سینه مادر عادت کند هم آرامتر است و هم در مراحل بعدی  و روزهای آینده مشکلی در رابطه با گرفتن سینه مادر ندارد.

نوزادی که اول با پستانک و بعد با سینه مادر تغذیه می شود احتمال زخم نوک پستان مادر را افزایش می دهد و هم اینکه فرآیند شیر به احتمال قوی با مشکلات بسیاری همراه خواهد شد از جمله گیج شدن کودک در میزان فشار وارده روی محل خروج شیر ، میزان فرو بردن در دهان و نوع مکیدن و همین امر موجب سردرگمی کودک  و احتمال شکست در امر شیردهی مادر شده و درصد ابتلای کودک به بیماری های گوارشی، عصبانیت و کج خلقی کودک را بالا می برد ، کودک بیشتر گریه کرده و انرژی زیادی صرف دوباره آموزی در مورد چگونگی مکیدن سینه مادر شده و کودک را بیحال و بی تمایل می کند .

بله مادران شاغل می توانند همزمان با شیردهی در منزل از سینه مقابل خویش که با شیردهی کودک تحریک به ترشح شیر شده است ، شیر خود را جمع آوری کرده و بانک نمایند . در زمانهای خروج مادر از منزل و حین ساعاتی که کودک توسط سایر افراد خانواده نگهداری می شود و یا به مهدکودک سپرده شد ، شیر ذخیره شده از حالت یخ زدگی خارج شده و از طریق فنجان به کودک خورانیده می شود .

شیرمادر یا با دست دوشیده شده یا با دستگاه های مخصوص دوشیدن شیرمادر که الکتریکی هستند . در شیشه های مخصوص دستگاه ریخته شده و سپس به ظروف مخصوص فریز نمودن شیر یا پاکت های نگهدارنده در فریزر منتقل شده و با زدن تاریخ و ساعت دوشیدن شیر به ترتیب در فریزرهای خانگی طبق جدول ضمیمه نگهداری می شود.

هر بار جهت استفاده باید کیسه شیر قدیمی تر مورد استفاده قرار بگیرد لذا تاریخ و ساعت دوشیدن شیر از اهمیت بسزایی برخوردار است . شیرمادر در دمای 25 درجه سانتی گراد به مدت چهار ساعت در ظروف شفاف و شیشه ای قابل نگهداری است به شرطی که در معرض نور آفتاب –گرمای شوفاژ و نور مستقیم چراغ نباشد . شیرمادر را می توان در شیشه های مناسب نگهداری شیر با درب بسته تا 8 ساعت در درجه برودت 4درجه سانتی گراد یخچال نگهداشت البته به این شرط که در سردترین نقطه یخچال نگهداری شود .

در قسمت جایخی یخچال شیرمادر به مدت 2هفته قابل نگهداری است و در فریزرهای معمولی خانگی که دارای برودت منفی هجده درجه هستند ، تا سه ماه می توان شیر مادر را در ظروف مناسب نگهداشت . در فریزرهای صنعتی با برودت منفی32 درجه سانتی گراد تا شش ماه قابل نگهداری است . شیر منجمد شده و ذوب شده در یخچال را ظرف مدت یک روز 24 ساعت باید مصرف کرد و دیگر امکان فریز شدن مجدد ندارد چون تمام ارزش غذایی خود را از دست داده و حساسیت زا می شود.

در پایان باید خاطرنشان ساخت که بیمارستان بعثت صنعت نفت گچساران به تمامی مادران باردار در طی مراقبت های دوران بارداری در مرکز بهداشت خانواده آموزش های لازم در امر چگونگی و فواید شیردهی با شیرمادر را می دهد و مادرانی که از طریق پیامک ، دادن دعوتنامه و اطلاع رسانی (چهره به چهره) و زبانی از طریق ماماهای حاضر در کلینیک زنان ، بهداشت خانواده و بخش زنان و زایمان ، دعوت به حضور در 8 جلسه کلاس آمادگی برای زایمان طبیعی شده و به تمام مادران در این کلاس ها که هر یکشنبه از ساعت 9 صبح لغایت 11 صبح برگزار می گردد ، آموزش های لازم شیردهی داده  می شود . 

پس از زایمان نیز مادران می توانند در زمان اداری با مراجعه به بهداشت مادر و کودک و یا طی پایش نوزاد در این مرکز همچنین با مراجعه به کلینیک زنان ، آموزشهای لازم در امر شیردهی موفق با شیرمادر را کسب نمایند . ضمنا" در تمامی ساعات شبانه روز بخش زنان و زایمان آماده خدمت دهی به مادران عزیز می باشد تا در صورت آموزش نکات مفید و اصلاح اقدامات ناموفق ، در امر شیردهی با شیرمادر نهایت همکاری را با مادران عزیز بنمایند.