"سرمایه گذاری به منظور حذف هپاتیت" شعار منتخب برای روز جهانی هپاتیت در 28 ژوییه ( ششم مرداد) است ؛ شعاری که هدف از آن سرمایه گذاری جهت ریشه کنی این بیماری به عنوان مهمترین هدف در کشورهای مختلف از جمله ایران است .
روز جهانی هپاتیت به افتخار برنده جایزه نوبل 'باروخ ساموئل بلومبرگ' کاشف ویروس هپاتیت B نامگذاری شده است . هپاتیت در تعریف به التهاب و عفونت کبد اطلاق می شود که می تواند فیبروز ، سیروز یا سرطان کبد را در پی داشته باشد . ویروس های هپاتیت مهمترین عامل بروز این بیماری است ولی عفونت های دیگری مانند مواد سمی (مصرف الکل و مواد مخدر) و بیماری های خود ایمنی نیز جزء دلایل هپاتیت محسوب می شوند .
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت گچساران ؛ با توجه به اهمیت این بیماری و میزان مرگ و میر ناشی از آن ، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در سال 2015 هدف ریشه کنی این ویروس های خطرناک تا سال 2030 میلادی (سال 1410) را بنا نهاد . بررسی های این سازمان نشان داد که در سال 2006 مرگ و میر ناشی از هپاتیت C از ایدز بیشتر بود و به همین دلیل توجه بیشتری به بیماری هپاتیت به عمل آورد .
هر چند سازمان جهانی بهداشت شعار کلی روز جهانی هپاتیت در سال های 2016 تا 2030 'بدون هپاتیت' (NOhep) برای ریشه کنی این بیماری اعلام کرده است ، اما شعار سال 2019 را سرمایه گذاری به منظور حذف هپاتیت در نظر گرفته است .
هپاتیت یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی در جهان است و طبق آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از 500 میلیون نفر در جهان به هپاتیت نوع B و C مبتلا هستند . این وضعیت در منطقه آسیا - اقیانوسیه وخیمتر است زیرا 74 درصد مجموع مبتلایان به هپاتیت B در این منطقه زندگی میکنند و 20 درصد مبتلایان به هپاتیت C ساکن آسیای جنوب شرقی هستند .
عوامل ایجاد بیماری هپاتیت دو نوع اولیه و ثانویه هستند که عوامل عفونی در نوع اولیه منحصرا کبد را درگیر میکند ، در حالی که در نوع ثانویه ، ممکن است در سیر بیماری دیگری کبد هم درگیر شود .
هپاتیت بیماری کبدی و التهاب کبدی است و به آ ، بی ، سی ، دی ، ای و جی (A-B-C-D-E-G) تقسیم می شود .
هپاتیت A بر اثر مصرف آب و مواد غذایی آلوده و مصرف غذا با دستهای آلوده ایجاد میشود . هپاتیت نوع A کمتر منجر به مرگ و میر میشود و وقتی فرد بهبودی پیدا کرد اثری از بیماری در بدن او باقی نمیماند و مصون میشود .
بیماری هپاتیت A ، هپاتیت دوران کودکی نیز نامیده میشود که بیشتر در مناطق عقب افتاده و محروم بروز میکند . هپاتیت A در کشورهایی نیز که توانستهاند شرایط بهداشت عمومی از جمله بهداشت آب آشامیدنی دفع بهداشتی فاضلاب و استانداردهای غذایی بهبود دهند ، کمتر دیده میشود .
هپاتیت نوع B از آن دسته هپاتیتهاست که می تواند به صورت حاد (بسیار سریع ایجاد و منجر به مرگ و میر شود) و هم به صورت مزمن ایجاد شود . تعداد زیادی از مبتلایان به این بیماری که بهبود یافتهاند برای همیشه از دست آن رها شدهاند و در عرض 6 ماه ویروس از بدن آنها پاک میشود . 95 درصد مبتلایان به بیماری هپاتیت ، نوع B هستند و تعداد بسیار کمی از این بیماران ویروس بدن آنها میماند که به بیماری این افراد هپاتیت مزمن گفته میشود .
بیماری هپاتیت B جزو بیماریهای خطرناک است ولی خوشبختانه در کشور ما از سال 72 تاکنون واکسن هپاتیت B به صورت رایگان و برای عموم مردم تزریق میشود . البته اولویت با کودکان است ولی برخی افراد هستند که به علت نوع شغلشان در معرض این بیماری هستند از جمله جراحان ، دندانپزشکان ، بیماران دیالیزی ، معتادان تزریقی و اعضای خانوادهای که عضوی از آن بیماری هپاتیت دارد ، در فهرست اولویت تزریق این واکسن قرار میگیرند .
هپاتیت C از نظر راههای انتقال مانند هپاتیت B است که بیشتر در معتادان تزریقی بروز میکند چون از سرنگهای مشترک استفاده میکنند . هپاتیت C خطرناک ولی سیر آن آهستهتر از بیماری B است . این نوع هپاتیت کشنده است و ممکن است منجر به سیروز کبد و سرطان کبد شود . هپاتیت C واکسن ندارد.
هپاتیت E نظیر هپاتیت A است که توسط آب و غذای آلوده ایجاد میشود . هپاتیت E در خانمهای باردار میتواند خطرناک باشد چون خانمهای باردار بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به آن هستند . نوعی هپاتیت نیز وجود دارد که ناقص است که هپاتیت D نامیده شده و در بیمارانی که مبتلا به هپاتیت B هستند ، مشاهده میشود . هپاتیت D مستقل نیست.
علایم بالینی بیماری هپاتیت
هپاتیت در بیشتر مواقع بدون علامت است . هپاتیت ویروسی در افراد ایجاد بیاشتهایی ، ضعف عمومی ، حالت تهوع و استفراغ و احساس درد در ناحیه شکم میکند . همچنین در پیشرفت بیماری ، فرد دچار یرقان شده و سفیدی چشم زرد میشود . البته یرقان الزاما هپاتیت نیست .
انجام آزمایش خون و تستهای کبدی راه تشخیص بیماری هپاتیت است و البته تستهای کبدی از جمله آنزیمهای کبدی شامل SGOT، SGPT و ... همچنین یک سری تستهای انعقادی نیز از بیماری گرفته میشود و برای تشخیص نوع بیماری هپاتیت نیز در آزمایش آنتیژن سطحی هپاتیت B (HBsAg) و آنتی بادی ضد ویروس اندازه گرفته میشود .
اقداماتی برای پیشگیری از بیماری هپاتیت
رعایت اصول بهداشتی عمومی شامل آب آشامیدنی سالم ، دفع بهداشتی فاضلاب ، زباله و فضولات دامی و انسانی ، کنترل بر عرضه و تولید و توزیع مواد غذایی ، رعایت بهداشت فردی ، ضد عفونی برخی مواد غذایی از جمله سبزیجات و پخت درست غذاها است . انجام این اقدامات از بروز بیماری هپاتیت نوع A و E پیشگیری می شود .