در تقویم سلامت 23 فروردین ماه برابر با یازدهم آوریل به عنوان روز جهانی پارکینسون نامگذاری شده و شاید این مناسبت بهترین بهانه برای معرفی یکی از نارسایی های عصبی باشد که طیفی از بزرگسالان از آن رنج می برند و کیفیت زندگی و سلامت آنان را تحت الشعاع قرار داده است.
به گزارش پایگاه روابط عمومی بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران؛ بر اساس آمارهای رسمی، شیوع بیماری پارکینسون در مردان نسبت به زنان بیشتر است. همچنین حدود پنج میلیون و 700 هزار نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند و هر چه سن بیشتر می شود احتمال ابتلا به بیماری بیشتر میشود.
بیماری پارکینسون در سال 1817 توسط جیمز پارکینسون بریتانیایی با واژه ' فلج لرزان ' (shaking palsy) توصیف شد.
علت بیماری پارکینسون تخریب سلولهای سازنده دوپامین در ماده سیاه مغز و کاهش دوپامین و در نهایت ایجاد علائم اختلال حرکتی به عنوان نشانه اصلی است.
علت اصلی تخریب این سلولها هنوز کشف نشده است، ولی احتمال داده میشود که سموم حشره کش، سموم آفت کش و ماده مخدر و نیز برخی از فلزات مثل منگنز، سرب، ضربات مکرر و سنگین به سر از علل احتمالی تخریب این سلول ها محسوب میشود.
متخصصان، ویتامین دی D و نور کافی آفتاب، ترکیبات حاوی کافئین مثل چای و قهوه را جز علل احتمالی کاهش دهنده بروز بیماری میدانند و معتقدند در بروز پارکینسون در سنین پایین نقش ژنتیک موثر است ولی بیشتر موارد بروز در سن بالا ژنتیک نقش زیادی ندارد.
علائم و نشانههای کلی پارکینسون
لرزش یا تکان در یک اندام، حرکت کند و لرزان (برادیکینزی)، سفتی در عضلات، اختلال در وضعیت و تعادل، از دست دادن حرکات اتوماتیک، کاهش حرکت عضلات صورت، تغییرات گفتاری، دشواری در نوشتن، به سختی راه رفتن، از دست دادن قدرت بویایی، اشکالات عصبی نظیر سوزش، سردی یا بیحسی، از دست دادن حافظه، بی اختیاری ادرار، مشکلات بلع (دیسفاژی)، علائم روانشناختی نظیر افسردگی، اضطراب، روان پریشی، زوال عقل، گیجی
روشهای کاهش ابتلا به پارکینسون
نوشیدن قهوه، پرهیز از قرار گرفتن در معرض حشرهکش، نور کافی خورشید، استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین E، ورزش
علت بیماری پارکینسون
علت بیماری پارکینسون تقریباً ناشناخته است؛ اما این بیماری در نتیجه از بین رفتن یا ضعیف شدن و لطمه خوردن سلولهای عصبی در مغزمیانی به وجود میآید. سلولهای عصبی مادهای به نام دوپامین، ترشح میکنند که پیامهای عصبی را از مغزمیانی به بخش دیگری از مغز به نام کارپوس استراتوم میبرد. این پیامها به حرکت بدن تعادل بخشیده و وقتی سلولهای ترشحکننده دوپامین در مغزمیانی میمیرند، مراکز دیگر کنترلکننده حرکات بدن نامنظم کار میکنند. اختلالات به وجود آمده در مراکز کنترل بدن در مغز و همچنین از بین رفتن ۸۰ درصد سلولهای ترشحکننده دوپامین باعث پدیدار شدن علائم پارکینسون میشود.
عوامل دیگری را نیز جزو علت بیماری پارکینسون ذکر کردهاند که شامل:
عوامل ژنتیکی: محققان جهشهای ژنتیکی خاصی را کشف کردهاند که میتواند باعث بیماری پارکینسون شود. تغییرات این ژن خاص درصد افزایش خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را بالا میبرد.
عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم خاص یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را افزایش دهد؛ گرچه درصد احتمال آن پایین است. از دیگر مواردی که میتواند علت بیماری پارکینسون باشد؛ میتوان به افزایش سن، آسیب مغزی، تومورهای مغزی، مصرف برخی داروهای خاص، آنسفالیت پس از آنفلوانزا، عفونت با ویروسهای دارای رشد آهسته یا مسمومیت با مونواکسید کربن را نام برد.
طی اجلاسی به مناسبت روز جهانی پارکینسون در لوکزامبورگ، «لاله قرمز» به عنوان نماد جهانی بیماری پارکینسون انتخاب شد.
امسال روز جهانی پارکینسون با شعار Living Well with Parkinson's تشویق زندگی بهتر با پارکینسون نامگذاری شده است.